« Viure amassa dins lo respècte mutual de l'alteritat »
Un guide de la « convivéncia », c'est le but du nouveau livre d'Alem Surre-Garcia, intellectuel occitan. Il nous explique l’origine de ce terme et son écho actuel.
Lexic :
S’apoderarián : s’approprieraient
Biais : manière, façon
Defòra : dehors
Detzenada : dizaine
Escomesa : pari
Madur : mûr
Respècte : respect
Talvèra : tournière (bord du champ qu'on ne peut labourer), par extension la lisière, la marge
Tòca : but, objectif
.jpg)
La convivéncia, qu'es aquò ? Es un concèpte qu'apareguèt dins las annadas 40-50 en Espanha, desvolopat per un istorian qu'analisava al-Andalus. La definicion èra alara simpla : viure amassa (en castelhan, « convivir ») amb lo mai d'armonia possibla. Puèi, es l'universitari Carles Camprós que recuperèt lo concèpte per l'aplicar a l'Edat-Mejana occitana dins son libre “Le Joy d'Amor des Tobadors”, escrit dins las annadas 60. E dempuèi, lo mond associatiu occitan conservèt totjorn aquela idèa. Ieu, fa 20 ans que prenguèri lo concèpte, l'estudièri faguèri un milierat d'intervencions publicas sul sicut, per l’espandir e vèire se lo mond o volián o non. La darnièra data de 2021 : es lo biais de viure amassa dins lo respècte mutual de l'alteritat. Aquò supausa d'admetre l'alteritat de cadun, aquela que portam personalament tanben. Cossí acceptar l'alteritat de l'autre, se coneissèm pas la nòstra ? Es l'escomesa que cal far.
Perqué un libre sonqu'ara, se lo concèpte es tant ancian e vòstre trabalh tanben ? Èra ora de sortir un libre, perque n'i a pas cap en defòra d'Espanha. Dempuèi Camprós, s'èra pas actualizat aquel concèpte. E abans, lo libre èra pas madur en ieu, pensavi pas que lo mond se n'apoderarián. Ara, la convivéncia es un otís que depend de çò que lo terren ne farà.Nos poiriá ajudar a despassar nòstras contradiccions : i a plan de mond que fan fòrça causas per la cultura occitana, mas nos pensam mai coma de minorizats que non pas coma d'actors possibles. Aquò nos empacha de capitalizar nòstras accions.
La convivéncia es doncas tanben espanhòla, pas sonque occitana ? La convivéncia se pòt aplicar pertot dins lo mond. Cada país, cada societat pòt far son trabalh de relectura de son istòria per i vèire aquelas possibilitats. Pasmens, avèm aicí un biais d'o pensar qu'es pròpri al mond occitano-iberic. La convivéncia, es un dels concèptes qu'apareguèron e que la societat occitana prenguèt en carga dins nòstre temps. N'i a 3 o 4, coma aquel de la talvèra, o viure e decidir al país. Una cultura es viva s'a de concèptes o non.
"La Convivència” Alem Surre-Garcia, Editions Troba Vox, 15€ Concert-présentation le 08/03/24 à Samba Résille, 38 rue Roquelaine